Ý KIẾN THAM GIA SỬA ĐỔI BỘ LUẬT LAO ĐỘNG: Đề nghị giữ nguyên tuổi nghỉ hưu đối với công nhân lao động trực tiếp

Thực hiện sự chỉ đạo của Liên đoàn Lao động tỉnh về việc tổ chức lấy ý kiến của người lao động về các nội dung sửa đổi Bộ luật Lao động có liên quan đến quyền lợi của người lao động. Công đoàn Khu kinh tế Nghi Sơn & các Khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo các CĐCS có đông công nhân lao động tổ chức lấy ý kiến đến toàn thể đoàn viên, người lao động.

Sau gần một tháng triển khai thực hiện, kết quả thu được về tăng tuổi nghỉ hưu: Có 54.368/57.477 = 94,59%  ý kiến CNLĐ đề nghị không nên tăng tuổi nghỉ hưu giữ nguyên theo luật hiện hành. Trong đó chỉ có 3.109 ý kiến thống nhất tăng tuổi nghỉ hưu như dự thảo của Bộ Luật lao động. Tuy nhiên số ý kiến này chủ yếu tập trung vào cán bộ công chức, viên chức và cán bộ văn phòng các Công ty, Nhà máy.

Từ kết quả tổng hợp nêu trên, sau khi khảo sát tình hình thực tế và nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đa số đoàn viên công đoàn, người lao động. Tôi xin nêu một số nguyên nhân, tính chất công việc của người lao động trực tiếp tại các ngành giầy da, may mặc, chế biến thủy sản, khai thác, sản xuất vật liệu xây dựng… đặc biệt là lao động nữ mà họ, không thể làm việc đến tuổi 62 đối với nam và 60 tuổi đối với nữ như Dự thảo của Bộ luật với các nội dung sau:

Khu kinh tế Nghi Sơn & các Khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa gồm 01 Khu kinh tế và 05 Khu Công nghiệp có trên 585 DA đầu tư (trong đó có 40 dự án đầu tư FDI); Hiện nay đã có 410 DN đã đi vào hoạt động ổn định, sử dụng trên 89.898 lao động. Trong đó: Có 19 DN khối FDI sử dụng tới gần 80.000 lao động, chiếm trên 80% tổng số lao động trong các DN hoạt động trong Khu kinh tế Nghi Sơn và các KCN, thu nhập bình quân hàng tháng của CNLĐ:  6.000.000 đ/người/tháng. Đây là Khu kinh tế trọng điểm, động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thanh Hóa và tiếp tục được mở rộng trong thời gian tới, thu hút lực lượng công nhân lao động trực tiếp rất đông.

Hoạt động trong Khu kinh tế Nghi Sơn & các Khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa, CNLĐ chủ yếu là lao động phổ thông, tỷ lệ lao động ở ngành giày da và may mặc chiếm phần lớn  91% (81.000/89.000) tổn số CNLĐ, đặc thù sản xuất của ngành giày da và may mặc đối với người lao động chủ yếu là nữ chiếm 93% trên tổng số lao động, cường độ làm việc cao, thời gian làm việc căng thẳng, hầu hết đều tăng ca từ 1,5 tiếng trở lên. Thời gian dành cho nghỉ ngơi, giải trí, nghiên cứu học tập và chăm sóc gia đình ít.

Để đạt hiệu quả công việc cao hay hoàn thành được định mức lao động chủ yếu là những người có độ tuổi từ 18 đến 45 tuổi. Đa số nữ CNLĐ có độ tuổi 45 trở lên trong sản xuất đã có dấu hiệu hạn chế khả năng lao động và không duy trì được định mức sản lượng, chất lượng sản phẩm và hiệu quả công việc do doanh nghiệp yêu cầu.

 Hiện nay theo quy định chế độ nghỉ hưu là Nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi, trường hợp nghỉ hưu khi chưa đủ tuổi theo quy định, người lao động (NLĐ) sẽ phải giảm trừ tỉ lệ, mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi hoặc thiếu năm đóng BHXH trừ 2%. Trong khi đó, hầu hết lao động trong các ngành sản xuất như may mặc, da giày … đều không đạt đến độ tuổi nghỉ hưu theo quy định hiện hành, nếu ngươi lao động nghỉ hưu chưa đủ tuổi và năm đóng BHXH thì lương hưu được hưởng rất thấp, không đủ sống, đặc biệt là với lao động nữ.

Ngành dệt may, da giày có những công đoạn đặc thù như nối chỉ, sợi, nên các lao động nữ từ 45 tuổi trở lên thị lực giảm dần, khó có thể đáp ứng yêu cầu của công việc. Các nữ công nhân ngành may hàng ngày có 8-10 giờ đồng hồ chỉ tập trung vào cái trụ kim nhỏ bằng đầu ngón tay, công việc của họ rất mệt mỏi, áp lực. NLĐ thường xuyên phải đứng thao tác bằng chân tay, cường độ làm việc cao, trong khi các chi tiết điện tử rất nhỏ, ảnh hưởng nhiều đến mắt, xương khớp... vì thế rất khó bảo đảm tính chính xác khi NLĐ tuổi cao. Do đó, lao động nữ 45 tuổi đã muốn nghỉ hưu, quy định hiện hành tuổi nghỉ hưu của nữ là 55 tuổi đã là áp lực lớn đối với họ. Vì vậy nếu BLLĐ sửa đổi tăng tuổi nghỉ hưu của nữ lên 60 tuổi, đặc biệt với các ngành như dệt may, giầy da, điện tử, công nhân lao động trực tiếp là không hợp lý, mặc dù dự thảo Bộ luật đã có lộ trình điều chỉnh khá dài (lao động nữ từ năm 2021 – 2035).

Có thể thấy, đối với một số ngành nghề như: Giầy da, dệt may, chế biến thủy sản, lắp ráp linh kiện điện tử... tỷ lệ công nhân nữ làm việc trực tiếp chiếm rất lớn và vấn đề sức khỏe, khả năng lao động của nhóm này cũng là những rào cản lớn cho việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu, hoặc sẽ dẫn đến tình trạng người sử dụng lao động tìm mọi cách để không tiếp tục sử dụng lao động nữ khi họ đạt mức tuổi 45-50 tuổi. Hay một số nhóm lao động công tác trong những ngành, nghề nặng nhọc, độc hại như công nhân khai thác đá, vật liệu xây dựng, công nhân xây dựng; hay một số lao động nữ trong ngành, nghề đặc thù như nghệ thuật, giáo viên mầm non... nếu kéo dài tuổi làm việc cũng dẫn đến tình trạng sức khỏe giảm sút và có thể kéo theo chi phí chăm sóc sức khỏe, y tế tăng lên nhiều hơn. Do đó, khi ban hành chế độ, chính sách mới, chúng ta cần cân nhắc kỹ, đặc biệt tuổi nghỉ hưu đối với nhóm công nhân lao động trực tiếp cần thật hợp lý, có khả năng thực hiện để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Với những lý do nêu trên, đề nghị Quốc hội xem xét nên giữ tuổi nghỉ hưu của CNLĐ trực tiếp như hiện nay.

Nếu nâng tuổi nghỉ hưu, cần xem xét, phân loại các loại hình lao động cho phù hợp đối với ngươi lao động trực tiêp, đặc biệt là lao động nữ và khối ngành học mầm non. 

                                                      Vũ Tuấn Minh- Chủ tịch công đoàn Khu kinh tế Nghi sơn và các Khu công nghiêp tỉnh Thanh Hóa