Một số kinh nghiệm trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở của Công đoàn ngành Nông nghiệp & PTNT Thanh Hoá.
Thực hiện kế hoạch số 110/KH-LĐLĐ ngày 03//6/2024 của LĐLĐ tỉnh Thanh Hoá về việc phát triển đoàn viên khu vực phi chính thức và thành lập nghiệp đoàn cơ sở, ngày 18/7/2024 Công đoàn ngành Nông nghiệp & PTNT đã tổ chức thành lập nghiệp đoàn F18 nghề cá cảng cá Hoà Lộc – Hậu Lộc (đây là nghiệp đoàn thứ 2 được thành lập sau nghiệp đoàn nghề cá Sầm Sơn trên địa bàn tỉnh)
Nghề cá là một nghề vất vả, cực nhọc phải đương đầu với bao khó khăn, thách thức và rủi ro cao, thu nhập của phần đông ngư dân còn thấp, không ổn định. Quan hệ lao động trên các tàu cá vẫn chỉ là làm thuê, làm công hưởng lương theo sản phẩm hoặc chuyến tàu. Việc giao kết hợp đồng lao động vẫn chủ yếu là thỏa thuận miệng cảm tính. Các trang, thiết bị đảm bảo an toàn lao động tối thiểu trên biển hạn chế và lạc hậu; Lao động nghề cá phần lớn có trình độ văn hóa thấp và không đều, hầu hết đều không qua trường lớp đào tạo cơ bản mà chủ yếu là kinh nghiệm truyền nghề với nhau; những biểu hiện bất thường của thời tiết do biến đổi khí hậu, vấn đề an ninh, tranh chấp chủ quyền trên biển…đã và đang đe dọa sự an toàn của người và tàu cá hoạt động trên các vùng biển; Do thường xuyên bám ngư trường lao động trên biển nên việc nắm bắt thông tin, tìm hiểu chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước còn nhiều hạn chế, không thể có khả năng tự bảo vệ mình.
Toàn cảnh buổi công bố quyết định thành lập nghiệp đoàn nghề cá
Trong lĩnh vực nghề cá, bên cạnh những tổ chức đoàn thể xã hội nghề nghiệp tập hợp chủ yếu là các chủ tàu, chủ doanh nghiệp, như các hiệp hội, Hội nghề cá, thì vẫn chưa có tổ chức chính thức nào được thành lập để tập hợp ngư dân, người lao động, đại diện cho họ. Trong khi các ngư dân, lao động biển rất cần có một tổ chức chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của họ, góp phần đảm bảo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập, giải quyết các tranh chấp về lao động và kinh tế; xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ trong các hoạt động nghề cá nói chung; đại diện cho lao động nghề cá trong mối quan hệ với chính quyền địa phương, trong giải quyết những vấn đề tranh chấp trên biển; đồng thời quan tâm đến cuộc sống gia đình của các thành viên, giúp họ an tâm bám biển.
Việc thành lập nghiệp đoàn - tổ chức Công đoàn ở cơ sở F18 cảng cá Hoà Lộc là hết sức cần thiết, kịp thời, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của ngư dân, lao động biển. Nghiệp đoàn sẽ cùng với cùng với các tổ chức khác hỗ trợ, giúp đỡ, động viên, tạo điều kiện cho chủ tàu, ngư dân an tâm ra khơi, bám biển; góp phần nâng cao nhận thức của chủ tàu, ngư dân chấp hành các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của ngành về khai thác và bảo vệ nguồn lợi hải sản, trách nhiệm tham gia bảo vệ chủ quyền, an ninh lãnh hải quốc gia.
Nhận thấy được tầm quan trọng của lực lượng lao động nghề cá như vậy, thực hiện theo chủ trương của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Liên đoàn Lao động tỉnh Thanh Hoá đã xây dưng kế hoạch số 110/KH-LĐLĐ ngày 03/6/2024 về việc tuyên truyền vận động, phát triển đoàn viên khu vực phi chính thức và thành lập nghiệp đoàn cơ sở cũng như Hướng dẫn số 18/HD-LĐLĐ ngày 05/6/2024 về quy trình phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở. Mặc dù có nhiều khó khăn, nhưng ngày 18/7/2024 Công đoàn ngành Nông nghiệp & PTNT đã tổ chức thành lập nghiệp đoàn nghề cá F18 cảng cá Hoà Lộc – Hậu Lộc (đây là nghiệp đoàn thứ 2 được thành lập sau nghiệp đoàn nghề cá Sầm Sơn trên địa bàn tỉnh) Để có được thành công bước đầu như vậy, Công đoàn ngành Nông nghiệp & PTNT rút ra được những bài học kinh nghiệm như sau:
Thứ nhất: Mỗi cán bộ Công đoàn ngành Nông nghiệp & PTNT phải thấm nhuần, nhận thức sâu sắc ý nghĩa và tầm quan trọng của việc tập hợp lực lượng lao động phi chính thức và hết sức nghiêm túc thực hiện chủ trương của Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng như của LĐLĐ tỉnh Thanh Hoá về phát triển đoàn viên, thành lập nghiệp đoàn trong giai đoạn hiện nay.
Thứ hai: Ngoài việc thực hiện theo hướng dẫn của LĐLĐ tỉnh, cán bộ Công đoàn ngành phải có kế hoạch, định hướng rõ ràng. Phối hợp chặt chẽ cùng lãnh đạo Sở, Chi cục Thuỷ sản Nông nghiệp & PTNT, chính quyền địa phương; chủ động “tấn công” thực hiện nhiêm vụ chỉ “bàn làm” chứ không “bàn lùi”; Tích cực, kịp thời bám sát cơ sở, khảo sát lực lượng lao động nghề cá; Nắm bắt tâm tư nguyện vọng của người lao động – là cầu nối góp phần chuyển tải những tâm tư nguyện vọng của người lao động đến các cấp có thẩm quyền. Giúp người lao động phát huy hiệu quả “ Tổ đoàn kết trên biển”, đoàn kết, phát triển kinh tế, thuận tiện cho việc sinh hoạt, quản lý đoàn viên và hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau khi gặp sự cố trên biển.
Thứ ba: Sau khi thành lập nghiệp đoàn, với tinh thần đã “phát” thì phải “động”. Vì vậy ngay từ đầu Công đoàn cấp trên phải tiếp tục bám sát hướng dẫn chi tiết cụ thể để nghiệp đoàn hoạt động. Trước mắt là hướng dẫn các nghiệp vụ về công đoàn, phương pháp cách thức hoạt động; thể hiện sự chăm lo, động viên kịp thời đến người lao động như làm tốt công tác tuyên truyền, hỗ trợ tặng quà cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn…từ đó người lao động mới thấy được lợi ích để gắn kết tham gia nghiệp đoàn.
Tuy nhiên nghiệp đoàn nghề cá F18 cảng cá Hoà Lộc – Hậu Lộc nói riêng và hệ thống nghiệp đoàn trên địa bàn tỉnh nói chung mới thành lập, rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành, các địa phương. Trong đó đặc biệt vai trò chỉ đạo của Liên đoàn Lao động tỉnh Thanh Hoá để nghiệp đoàn hoạt động thực sự hiệu quả./.
Lê Xuân Sinh – Phó Chủ tịch CĐN Nông nghiệp & PTNT