Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác An toàn vệ sinh lao động

Thực hiện công tác an toàn lao động, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) luôn gắn liền với hoạt động sản xuất nhằm bảo vệ yếu tố năng động nhất của lực lượng sản xuất là người lao động; để chăm lo bảo vệ sức khỏe cho người lao động mang lại hạnh phúc cho bản thân và gia đình họ. Người lao động là nhân tố quan trọng trong sản xuất, kinh doanh của mỗi doanh nghiệp, đơn vị sản xuất; việc đảm bảo an toàn vệ sinh lao động, giảm ô nhiễm môi trường, ngăn ngừa tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp thường xuyên, liên tục sẽ giúp cho doanh nghiệp phát triển lâu dài. Chính vì vậy trong những năm qua các cấp Công đoàn đã phối hợp thực hiện tốt công tác an toàn, vệ sinh lao động để nâng cao nhận thức, ý thức của người sử dụng lao động và người lao động về làm việc an toàn.

Một cách cụ thể kết quả thực thi Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015, những năm qua, công tác đảm bảo an toàn vệ sinh lao động trên địa bàn tỉnh đã có bước chuyển biến tích cực. Ý thức chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ của các chủ sử dụng lao động và người lao động từng bước được nâng lên. Công tác huấn luyện an toàn vệ sinh lao động cho các đơn vị, doanh nghiệp được quan tâm tổ chức thực hiện. Trong đó việc tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ môi trường, hạn chế và ngăn ngừa tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp luôn là mối quan tâm, là trách nhiệm của các cấp, các ngành và người sử dụng lao động. Nhận thức được trách nhiệm của mình, Liên đoàn Lao động tỉnh đã chỉ đạo các cấp Công đoàn đổi mới hoạt động Công đoàn với phương châm hướng về cơ sở, sát người lao động; chủ động phối hợp chính quyền cùng cấp, các ngành chức năng tăng cường công tác ATVSLĐ, kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện các chế độ chính sách có liên quan đến người lao động. Gắn việc phát động các phong trào thi đua lao động sản xuất, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh với việc phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, cải thiện điều kiện làm việc, tổ chức thực tốt phong trào: "Xanh - Sạch - Đẹp, bảo đảm an toàn vệ sinh lao động", xây dựng và phát triển mạng lưới an toàn vệ sinh viên ở các doanh nghiệp.

          Để nâng cao ý thức, trách nhiệm của người sử dụng lao động và người lao động trong việc thực hiện ATVSLĐ, đảm bảo sức khỏe, tính mạng cho người lao động trong quá trình sản xuất, các cấp Công đoàn trong tỉnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền dưới nhiều hình thức như: tổ chức các lớp tập huấn, tọa đàm, hội thi an toàn vệ sinh viên giỏi các cấp, phát tờ rơi, áp phích, sổ tay công tác ATVSLĐ, tuyên truyền bằng các phương tiện thông tin đại chúng, loa phát thanh trực tiếp tại cơ sở nhằm giúp người lao động có điều kiện tiếp cận thường xuyên và tìm hiểu chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, những quy định về ATVSLĐ, các quy tắc vận hành, sử dụng máy móc, thiết bị sản xuất, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác ATVSLĐ.

          Công tác phối hợp kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về ATVSLĐ tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh cũng được các cấp Công đoàn hết sức coi trọng. Hàng năm, các Cấp công đoàn đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng như: ngành Lao động - Thương binh & xã hội, Y tế, Bảo hiểm xã hội… tiến hành kiểm tra pháp luật lao động về công tác ATVSLĐ. Qua kiểm tra phát hiện và tham gia khắc phục những sai sót, hạn chế, xử lí hành vi vi phạm pháp luật ATVSLĐ. Chỉ đạo Công đoàn các cấp quan tâm nâng cao năng lực hoạt động cho cán bộ công đoàn trong công tác tham gia xây dựng quy định về ATVSLĐ, các chế độ, chính sách có liên quan trực tiếp tới người lao động; phát triển và bồi dưỡng đội ngũ an toàn vệ sinh viên. Đến nay, đã có 557 đơn vị doanh nghiệp có Công đoàn thành lập mạng lưới an toàn vệ sinh viên với gần 3.000 người. Các đơn vị có mạng lưới an toàn vệ sinh viên hoạt động hiệu quả góp phần nâng cao chất lượng công tác bảo đảm ATVSLĐ, giảm thiểu tình trạng mất an toàn lao động tại nơi sản xuất. Nhiều doanh nghiệp tập trung đổi mới công nghệ, thiết bị, cải thiện điều kiện, môi trường làm việc với điều kiện làm việc tiện nghi hơn, sạch hơn, thoáng hơn. Các nguồn ô nhiễm đã được kiểm soát, xử lý; đã có nhiều doanh nghiệp trang bị các công nghệ tiên tiến, lắp đặt các hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường. Trong đó giai đoạn 2016 – 2020 đã có 455.863 lượt người được khám sức khỏe định kỳ.

Kết quả phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, cải thiện điều kiện làm việc trong những năm qua được các cấp Công đoàn trong tỉnh chú trọng triển khai thực hiện. Giai đoạn 2016 – 2020 có 97 lượt cá nhân được Tổng LĐLĐ Việt Nam tặng bằng Lao động sáng tạo; kết quả khen thưởng chuyên đề Xanh - Sạch - Đẹp, bảo đảm ATVSLĐ được Tổng LĐLĐ Việt Nam tặng cờ thi đua cho 7 đơn vị và hàng chục bằng khen cho các tập thể, cá nhân, Liên đoàn Lao động tỉnh đã tặng cờ thi đua chuyên đề cho 10 đơn vị có thành tích tiêu biểu xuất sắc.

Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh hằng năm vẫn còn để xảy ra các vụ tai nạn lao động. Theo thống kê, từ năm 2016 - 2020, toàn tỉnh xảy ra 121 vụ tai nạn lao động làm 99 người bị chết. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các vụ tai nạn lao động là do người sử dụng lao động và người lao động còn hạn chế về kiến thức, kỹ năng và thiếu chủ động trong phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; còn có đơn vị vi phạm các quy định của pháp luật về an toàn vệ sinh lao động, người lao động còn vi phạm quy trình làm việc an toàn,….

Để công tác An toàn vệ sinh lao động hoạt động có hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới, các cấp Công đoàn cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Một là, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác an toàn, vệ sinh lao động.

Cần tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban chấp hành Công đoàn các cấp đối với công tác an toàn, vệ sinh lao động. Xác định rõ công tác an toàn, vệ sinh lao động là công tác đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe cho người lao động; là nhiệm vụ quan trọng nên phải đưa vào chương trình, kế hoạch công tác hàng năm và cả nhiệm kỳ, trong đó có phân công nhiệm vụ cụ thể và xác định rõ chỉ tiêu giảm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện công tác an toàn, vệ sinh lao động của từng cấp.

Tiếp tục quán triệt các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước trong công tác an toàn vệ sinh lao động. Phối hợp khảo sát thực trạng về tình hình ATVSLĐ ở các doanh nghiệp để có kế hoạch thực hiện cụ thể, phù hợp.

Hai là, kiện toàn, nâng cao năng lực bộ máy, cán bộ làm công tác an toàn, vệ sinh lao động của các cấp Công đoàn.

Trong đó ưu tiên bố trí cán bộ làm công tác an toàn, vệ sinh lao động ở các cấp Công đoàn là người có kinh nghiệm về nghiệp vụ an toàn, vệ sinh lao động; nhất là ở các lĩnh vực (xây dựng, khai thác, chế biến, giao thông,….), các doanh nghiệp có nguy cơ cao xảy ra sự cố mất an toàn, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, các địa phương, đơn vị có nhiều doanh nghiệp hoạt động và khu công nghiệp có đông công nhân lao động.

Lập kế hoạch định kỳ tổ chức tập huấn cho các bộ Công đoàn, nhất là cán bộ Công đoàn cơ sở, các an toàn vệ sinh viên ở các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực có nguy cơ cao xảy ra sự cố mất an toàn, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Chú trọng cập nhật những điểm mới, quy định mới của pháp luật về công tác an toàn vệ sinh lao động; những mô hình và kinh nghiệm cụ thể, sát thực để các đơn vị áp dụng thực hiện.

Đẩy mạnh công tác đào tạo, huấn luyện, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về an toàn trong lao động cho chủ sử dụng lao động, người lao động, nhất là mạng lưới an toàn vệ sinh viên trong các đơn vị, doanh nghiệp.

Ba là, tích cực tham gia nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện văn bản pháp luật; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về an toàn, vệ sinh lao động.

Tích cực tham gia nghiên cứu góp ý hoàn thiện các quy định pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động; các văn bản hướng dẫn thực hiện. Đặc biệt việc đánh giá quá trình thực hiện Luật An toàn vệ sinh lao động để đề xuất kiến nghị khắc phục những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong các quy định hiện hành phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Hướng dẫn, chỉ đạo các cấp Công đoàn thực hiện công tác an toàn, vệ sinh lao động; tham gia cải thiện điều kiện và môi trường làm việc, giảm thiểu sự cố mất an toàn, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp một cách cụ thể, sát thực, nhất là tại các Công đoàn cơ sở.

Bốn là, đối với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng phải chấp hành nghiêm pháp luật về lao động, an toàn vệ sinh lao động, an toàn trong xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng và các văn bản pháp luật liên quan; xây dựng và thực hiện đầy đủ nội quy, quy trình làm việc bảo đảm an toàn của máy móc, thiết bị và nơi làm việc. Tổ chức huấn luyện an toàn vệ sinh lao động đầy đủ cho các nhóm đối tượng; trang bị đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao động; cải thiện điều kiện lao động; kiểm định và khai báo sử dụng máy móc, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, xây dựng và ban hành nội quy và biện pháp phòng cháy chữa cháy. Các đơn vị, doanh nghiệp phải chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về phòng, chống cháy nổ trong quản lý bảo quản, vận chuyển và sử dụng vật liệu nổ công nghiệp. Thực hiện công tác tự kiểm tra, kiểm soát, đánh giá nguy cơ, xây dựng các biện pháp phòng ngừa các yếu tố nguy hiểm có hại và thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn vệ sinh lao động tại những nơi có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động. Tăng cường phối hợp với Công đoàn cơ sở tuyên truyền, hướng dẫn người lao động chấp hành pháp luật về an toàn vệ sinh lao động và nội quy, quy trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy phạm về an toàn vệ sinh lao động.

Năm là, về công tác thông tin, tuyên truyền công tác an toàn, vệ sinh lao động.

Tiếp tục quan tâm, tăng cường đầu tư nguồn lực cho công tác tuyên truyền, phổ biến Luật An toàn, vệ sinh lao động và các văn bản hướng dẫn thực hiện; về quyền, nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động trong công tác an toàn, vệ sinh lao động; về vai trò, quyền, trách nhiệm của tổ chức Công đoàn trong việc tham gia cải thiện điều kiện làm việc, phòng ngừa sự cố, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Tiếp tục đổi mới hình thức, nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác thông tin, tuyên truyền về an toàn, vệ sinh lao động; chú trọng tới công tác tuyên truyền trực quan, cụ thể, sát thực tế với công việc của người lao động; giới thiệu, nhân rộng các mô hình làm tốt công tác an toàn, vệ sinh lao động; hướng dẫn, phổ biến về các mô hình, kinh nghiệm tổ chức cho người lao động tự phát hiện các nguy cơ, sự cố mất an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc và đưa ra các đề xuất, kiến nghị và giải pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động. Phổ biến các ứng dụng, phát triển rộng rãi công nghệ thông tin và mạng xã hội (zalo O.A, trang website, fanpage, youtube, ….) trong công tác thông tin, tuyên truyền, hỗ trợ cán bộ Công đoàn, người lao động trong công tác an toàn, vệ sinh lao động. Triển khai tổ chức Hội thi An toàn, vệ sinh viên giỏi các cấp.

Tăng cường thông tin giữa Liên đoàn Lao động tỉnh với Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và Công đoàn cơ sở. Khi phát hiện có vi phạm pháp luật an toàn, vệ sinh lao động nghiêm trọng hoặc xảy ra sự cố, tai nạn lao động nghiêm trọng; Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở phải thông tin ngay cho Liên đoàn Lao động tỉnh về diễn biến, hậu quả, nguyên nhân và tình hình giải quyết, xử lý vi phạm, sự cố, tai nạn lao động của các cơ quan chức năng và thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm, sự tham gia của tổ chức Công đoàn.

Sáu là, về công tác tham gia kiểm tra, thanh tra; giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn vệ sinh lao động, điều tra tai nạn lao động.

Tích cực tăng cường, phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các cấp Công đoàn với các cơ quan chức năng trong công tác thanh tra, kiểm tra; giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động để kịp thời phát hiện các vi phạm, sai phạm, các nguy cơ mất an toàn, vệ sinh lao động, từ đó yêu cầu khắc phục các vi phạm, nguy cơ mất an toàn lao động để ngăn ngừa sự cố, tai nạn lao động, bảo đảm an toàn và sức khỏe cho người lao động. Kịp thời đề xuất khen thưởng các chủ sử dụng lao động, đơn vị, người lao động chấp hành tốt và kiến nghị xử lý nghiêm minh, kịp thời các chủ sử dụng lao động, đơn vị không tuân thủ, vi phạm các quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.

Thường xuyên tự kiểm tra giám sát việc thực hiện các quy định về an toàn vệ sinh lao động tại các đơn vị, doanh nghiệp. Đề xuất các biện pháp xử lý những đơn vị, cá nhân vi phạm quy định Luật ATVSLĐ và các quy định của pháp luật về ATVSLĐ.

Tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng, phân công cán bộ kịp thời đến và bám sát hiện trường nơi xảy ra sự cố, tai nạn lao động để nắm bắt diễn biến, hậu quả, nguyên nhân và cấp cứu người bị tai nạn lao động, điều tra, lập biên bản sự cố, tai nạn lao động. Chủ động đề xuất cơ quan chức năng hoặc người sử dụng lao động công bố, thông tin, phổ biến rộng rãi sự cố, tai nạn lao động, nhất là việc rút kinh nghiệm và các giải pháp khắc phục, phòng ngừa sự cố, tai nạn lao động tái diễn. Tổ chức đôn đốc, giám sát việc khắc phục các vi phạm, thực hiện các giải pháp phòng ngừa sự cố, tai nạn lao động tái diễn và giải quyết chế độ cho người lao động bị tai nạn lao động, xử lý người có trách nhiệm để xảy ra sự cố, tai nạn lao động theo kết quả điều tra tai nạn lao động.

Tổ chức thực hiện nghiêm các quy định của Luật An toàn vệ sinh lao động, các quy định pháp luật về công tác ATVSLĐ, xây dựng được môi trường làm việc an toàn, lành mạnh góp phần hạn chế thấp nhất những sự cố, tai nạn lao động đáng tiếc xảy ra sẽ giúp cho người lao động yên tâm làm việc, bảo vệ sức khỏe cho người lao động nhằm góp phần giúp cho doanh nghiệp phát triển lâu dài, bền vững và lao động sản xuất đạt hiệu quả./.

Ảnh diễn tập PCCC và cứu nạn, cứu hộ

Ảnh: Một buổi huấn luyện trước khi vào làm việc.

Vũ Trần Thanh - Phó Ban CSPL và QHLĐ